Terapia Sensoryczna
Jest procesem, w którym mózg organizuje docierające do niego informacje płynące z ciała i środowiska, po czym wysyła odpowiednią reakcję. Podstawowymi zmysłami biorącymi udział w tym procesie są: dotyk, równowaga oraz czucie ciała. Ich działanie ma bardzo ważne znaczenie w naszym codziennym funkcjonowaniu.
Przez zabawę przyjemną i interesującą dla dziecka dokonuje się integracja bodźców zmysłowych oraz doświadczeń płynących do ośrodkowego układu nerwowego, co pozwala na lepszą organizację działań.
Terapia SI nie jest uczeniem konkretnych umiejętności (np. jazda na rowerze, pisanie, czytanie), ale usprawnianiem pracy systemów sensorycznych i procesów układu nerwowego, które stanowią bazą do rozwoju tych umiejętności.
Terapia integracji sensorycznej może być prowadzona wyłącznie przez certyfikowanego terapeutę, a jej podstawą jest diagnoza.
Przez zabawę przyjemną i interesującą dla dziecka dokonuje się integracja bodźców zmysłowych oraz doświadczeń płynących do ośrodkowego układu nerwowego, co pozwala na lepszą organizację działań.
Terapia SI nie jest uczeniem konkretnych umiejętności (np. jazda na rowerze, pisanie, czytanie), ale usprawnianiem pracy systemów sensorycznych i procesów układu nerwowego, które stanowią bazą do rozwoju tych umiejętności.
Terapia integracji sensorycznej określana jest mianem „naukowej zabawy”. Podczas sesji dziecko huśta się w hamaku, toczy w beczce, jeździ na deskorolce czy balansuje na kołysce.
W toku pracy tą metodą terapeuta stymuluje zmysły dziecka oraz usprawnia takie zakresy, jak np.: motoryka mała, motoryka duża, koordynacja wzrokowo-ruchowa. Zadaniem terapeuty jest, przy zastosowaniu odpowiednich technik: eliminowanie, wyhamowywanie lub ograniczenie niepożądanych bodźców obecnych przy nadwrażliwościach sensorycznych lub dostarczanie silnych bodźców, co jest konieczne przy podwrażliwościach systemów sensorycznych.
Prawidłowe funkcjonowanie tych zmysłów stanowi podstawę optymalnego rozwoju i działania pozostałych wszystkich wyższych zmysłów i umiejętności.
Zmysły obejmują nie tylko dotyk, słuch, wzrok, smak, zapach, ale także zmysły układu przedsionkowego i propriocepcji odpowiadają one za przeciwstawianie się sile grawitacji i odbiór wrażeń pochodzących z każdego rodzaju ruchu, wywołanych zmianą położenia ciała w przestrzeni, a szczególnie głowy.
Konsekwencje zaburzeń sensorycznych
Jakie są objawy zaburzeń integracji sensorycznej? Czym się przejawiają?
- nadmierną albo zbyt małą wrażliwością na bodźce sensoryczne (w pierwszym przypadku dziecko może reagować płaczem na hałas, unikać określonych rodzajów jedzenia, ubrań, nie lubi mycia włosów; w drugim – nie zwraca uwagi na zimno czy ból, uderza zabawkami o swoje ciało, gryzie siebie).
- niewłaściwym poziomem uwagi (dziecko nie potrafi skupić się dłużej na jednej czynności, łatwo się rozprasza).
- obniżonym poziomem koordynacji ruchowej (maluch ma słabą równowagę, często się potyka, przewraca, ma trudności z rzucaniem i łapaniem piłki, może mieć kłopoty z rysowaniem, używaniem nożyczek, ubieraniem się).
- opóźnionym rozwojem mowy.
- nieprawidłowym poziomem aktywności ruchowej (dziecko jest nadruchliwe -stale biega, kręci się, albo przeciwnie- niechętnie podejmuje zdania ruchowe, szybko się męczy).
- trudnościami w zachowaniu (dziecko może mieć problem z przystosowaniem się do nowej sytuacji, nowych miejsc, reaguje agresywnie lub wycofuje się).
Skutki nadwrażliwości zmysłów:
- słuchowa – zakrywanie uszu, lękowe albo agresywne reakcje na niewielki nawet hałas.
- dotykowa – niechęć do niektórych tkanin i faktur, przesadne reakcje na dotyk.
- wzrokowa – unikanie mocnego światła, złe samopoczucie w słoneczne dni, nieprzeciętna spostrzegawczość w dostrzeganiu detali.
- smakowa i zapachowa – awersja do niektórych potraw oraz zapachów, niechęć do jedzenia ze względu na konsystencję.
- przedsionkowa -„niezgrabność” i ociężałość ruchowa, podatność na chorobę lokomocyjną.
- proprioceptywna – aktywność fizyczna wywołuje dyskomfort.
Skutki podwrażliwości zmysłów:
- dźwiękowa – głośne mówienie, upodobanie do ciągłego nucenia.
- dotykowa- wysoki próg odczuwania bólu, problem z uświadomieniem sobie zabrudzeń na ciele oraz zimna i gorąca.
- wzrokowa – problemy z analizą wzrokową, np. rozróżnianiem twarzy, słaba spostrzegawczość.
- smakowo-zapachowa – nadmierne doprawianie potraw, upodobanie do nietypowych smaków.
- przedsionkowa – duża ruchliwość, poszukiwanie ekstremalnych form aktywności fizycznej.
- proprioceptywna – potrzeba częstego intensywnego ściskania przedmiotów, poszukiwanie kontaktu fizycznego (mocne przytulanie się albo uderzanie)